Kvænangsbotn rundtur

Vi er samla på møterom på Halti igjen. På prosjektorduken framfor oss ser vi kartet over området vi skal gå i. Dette er palmetur nr. 24  Denne turen kom i stand  delvis som ein fylgje av ein hausttur i fjor. Ein såg potensialet for ein fin skitur i same området. Etter det er skiruter blitt tenkt, snakka om og diskutert. Lesten er kameratskap, fine opplevinger, variasjon, ispedd utfordring.  Som vanlig er det blitt sjekka overnattingshytter, muligheter og begrensinger. Valget denne gongen blei fjell og vidder med utgangspunkt i Kvænangsbotten.

Gjennom vinduet kan eg sjå ein mann som går utanfor. Det er så vidt han sig framover, ryggen er krøkt og han ser ned i bakken. Blikket fjernt, Kroppen verkar nedtyngd av meir enn bæreposen han held i handa. Ein gamal mann med meir fortid enn framtid, tenkjer eg.

Så er det ein som spør om alle blir med på denne turen? Eg snur merksemda mot meg sjølv. Kjenner ein ambivalens og usikkerheit ovanfor dette spørsmålet. Eg er blant dei eldste nå, eit par personar har kasta inn handkle, enten permanent, eller midlertidig av alder eller andre årsaker.  Kva med meg? Eg kjenner at eg både gleder og gruar meg. Trur likevel at denne turen vil eg klare å gjennomføre greitt, men må nok slite litt innimellom. Usikkerheitene går på om eg blir ein bremsekloss på dei andre i laget?  På kartet ser turen ganske grei ut, relativt stutte dagsetappar og lettgått terreng, om ein ser bort frå monsterbakken opp på snaufjellet 2. dagen. Der får ein for alvor prøvd treningsgrunnlaget. Eit par har ikkje høve til å bli med,  ein treng litt ekstra rehabilitering, og blir berre med till første overnatting. Eg svarar eintydig at eg er med. Så drikk vi kaffi og et sjokolade, mens vi fordeler oppgåver og ansvar.  No står det berre att å sjekke det vi skal ha med oss, og ordne det som trengst på turen. Det er Ingen veg tilbake.

Følgende var med på turen: Asbjørn H, Dag F, Roy H, Magne H, Morten F, Odd HR og Odd AH.

På turdagen møter alle fram 11.30. litt slingringsmon er innlagt, vi stressar likevel ikkje denne gongen. Har  tid til ein kaffikopp og ein vaffel. Blir og høve til eit siste innkjøp, eller å henta noko som ein kan ha gløymt frå pakkelista.  Min strategi på denne turen er å bære sekk, pakke lett og ikkje ha med meir enn det nødvendige. Har heller ikkje vore over ivrig til å melde meg klar til å bære fellesutstyr.  Rettferd er eit kriteria, men personlegdom og eigne forutsetningar teller også med. Tre av deltakarane har pulk, og da er det jo enkelt å legge utstyr der.

Er i gang ein time seinare. Tre bilar  med kurs for Kvænangsbotten.

Oppturen til hytta er ganske lett, været fint og vi har heile ettermiddagen å ta av. På den måten får vi også kjenne på tyngda av pulk og sekk, testa ski og utstyr, finne rett smurning, prøve ut skifellen etc. Ei kvil og ein pust i bakken blir det også høve til.

Brått er vi framme ved  til ei koseleg hytta, fin nok også innvendig. Delt i to avdelingar, til samen 4 køyer. Regelen er aldersansiennitet, så dei yngste i laget må ta til takke med å liggja på golvet.

Før dette skal imidlertid den rituelle palmebiffen fortæras. Etter tradisjonen skal dette helst skje på lørdag, men det er rom for unntak og sunn fornuft seier fredagen denne gongen. Biffen er mørna nok og sjølve treng vi ikkje mørnas ekstra ved bære på unødvendig tung last. Til gjengjeld kan vi spe på med enda mer tilbehør. Til og med dessert for ekstra energipåfyll, unner vi oss denne gongen.  Snart er det god varme i ovnen, biffen i steiking, raudvin i glasset og gourmet måltidet klar til å serverast.  Praten går lett med innslag av nye og gamle historier. Tida flyg. Inne lyser talglyset opp, men det er blitt mørkt ute. Også festkveldar tar slutt. Vi har ein lang skitur framfor oss neste dag. Like greit for augo begynner å glippe. Vi finn vårt leie for natta og gjev oss over til draumen og søvnen.

Eg vaknar neste dag til solstrålar, varme frå ein lystig vedovn og kaffilukt i nasen. Eg er takksam for at det finns morgonfuglar blant oss. Stille står dei opp, tenner i omnen, lagar på kaffi og ordnar til frukost.

Etter frukost, går det meste på etablerte rutinar, rydde ordne i hytta, hente vatten, koke, fylle termos, pakke sekken, hogge ny ved.

Vær og føre er strålende, sol, få minusgrader. Heldigvis er sekken litt lettere enn i går, men tung nok med tanke på den brutale oppturen rett bortafor hytta. Over 200 m nesten rett opp. Ingen kjem over skoggrensa her uten å svette, men dei som dreg pulk får det ekstra tungt. Den eine i gjengen som skal snu heim, følgjer oss et stykke oppover, før han takker for seg og ynskjer oss lykke til på turen vidare . Kjenner for eigen del at det går lettere enn eg trudde, er glad for den nøkterne sekken som blei pakka. Dei som dreg pulk må verkeleg ta i. Er så lett å hive i ekstra i ein pulk. Ser forresten ikkje ut som alle slit så overmåte med pulken heller, verkar som det går så lett at ein kunne mistenke at det var mest luft i lasta. I litt forskjellig marsjfart sig vi oppover, ingen klagar og snøen er ein draum å gå på. Etter ca to timer er vi alle oppe og vi kan ta ein pust i bakken med drikke og bedre veskebalanse.

Her opp over skoggrensa får vi lønn for strevet med utsyn til å miste pusten av.  Dalbotnen under oss og fjell og vidder så langt auga kan sjå. Verkar som urørt natur, ikkje spor av menneskje å sjå, det er oss og fjellet. Til å bli religiøs av  var det ein som sa. Kan likevel ikkje fortape oss heilt i utsyn. Vi har framleis mange kilometer å gå, før når neste hytte. Lende er meir småkupert og flatt.  Framleis godt føre med litt nysnø oppå eit hardare underlag, Vakkert landskap, vi er lette til sinns etter gjennomført oppstigning. Snart er det tid for en lita matpause, og finn plass i ein lun krok. Det går likevel ikkje så lang tid før ein kjenner at det ikkje er så varmt likevel  her oppe, kanskje  litt kaldare enn ein trudde da ein gjekk. Vi har heller ikkje så mykje tid å miste om vi skal nå fram før det blir mørkt.

Brått er det som sivilisasjonen trenger seg på oss, ein eim av bensinlukt, riv oss i nasen, så høyres motordur, og ein snøskuter fer som ein vind over sletta, den får fylgje av fleire. Så var vi ikkje heilt aleine likevel. Vi og skuterkjøyrarane lever i kvar vår verd, men vi er i  i det same fjellet og lyt dele med snøskuter fantoma. Er dei ute etter det same som oss: turliv, fjellets fred og ro, eller er det kappkjøyring for å vise seg fram som ekte mannfolk?. Vi må gå same vegen ei stund framover og kan velja opptråkka skuterspor eller laussnø ved sida av. På vegen går vi forbi fleire vattens som det skal vera bra med grov røye i.  Isfiskarar ute på vatna eller sitjande i solhellinga godt kledde med skinnfellar dei har pakka seg in i.  Vi ynskjer dei «skitt fiske» Vi er av forskjellig rase og vi forstår kanskje ikkje heilt kvarandre  sine verdiar, men må akseptere at fjellet er ikkje noko vi har monopol på.

Dagen lid på og atter er det berre oss og den mektige naturen rundt oss. Vi treng igjen litt mat og drikke å styrke oss på, men kjenner fort at det er blitt skarpere trekk i lufta og at kroppen fort blir kald. På tide å gå videre. Når eg igjen får varmen i kroppen kjenner eg den gode opplevinga med å gå her. Vi går i trivselstempo som gjer at ein smeltar saman med landskapet, dalsøkk, vid himmel og fjell  som kvelver seg rundt oss. Endringar og resonansar frå tidlegare turar og opplevingar blandar seg med det nåtidige og gjev eit ekstra kjensledjup inne i meg.

På  vinterturar med denne gjengen har eg få tankar om navigering, kor er vi er og kor vi går, det er det andre som finn ut. Stolar blindt på erfaringa og kompetansen i laget. Dermed kan eg tankane vandre andre stadar mens eg går. No er dagen er på hell, trass i lange lyse dagar på denne tida, så er sola blitt borte vi går, er ho bak fjellet eller bak skyer? Kanskje  er ho i ferd med å gå ned?. Kjenner også eit kaldare drag i lufta og det er lange skuggar i dalbotnen. Vi har gått langt no, kjenner at reimane på sekken strammar vond over skuldra og at armar og bein trøytnar. Skulle vi ikkje snart være framme?, men korleis finne ei lita hytte i dette flate snølandskapet, der alle fjell og sletter ser så like ut?  Merkar meg også ei uro i gjengen, vi går ikkje i samla flokk lenger, men har spreidd oss ut i mindre flokkar som  om vi er på søk. No kjem våre ulike personlegdommar fram. Dei er «kjenslemenneskja», eller «kunstnarane»,blant oss, dei som navigerer på instinkt, gamal erfaring og  taus kunnskap. Så har vi rasjonalistane, dei som søker konkrete fakta, reknar og tenker  logisk. Eg beundrar mest kunstnarane, men stoler mest på rasjonalistane og fylgjer etter dei.

I det dei siste solstrålene forsvinn bak fjellet når vi  hytta ganske samstundes alle saman.  Hytta helsar oss velkommen, der ho ligg opent og fritt i lendet ovanfor eit dalsøkk, vi aner ein liten bekk under snøen i kløfta nedanfor. Ei god kjensle strøymer på, dette er løn etter ein lang dag på ski. Men kjensla  blir halden i sjakk av den store snøskavlen som ligg framfor døra. Vi får måka bort såpass mye at vi får opna døra men må konstare at også svalgangen er fylt av hardpakka snø. Heldigvis står spaden der lagleg til så vi får i alle høve ein meir effektiv måke reiskap. Etter enda ei økt kan vi endelig åpne døra inn til det aller helligste, sjølve storstova. Den er stor og flott, med sengeplass til alle, stort bord, sofa, stoler og kjøkkenutstyr. Midt i rommet troner ein stor ovn som det skal bli godt å få varme fra, gradestokken har krype drastisk ned etter soleglad og nedkjølte av våte klede som tørkar på kroppen. Bare så dumt at det ikkje finns ein vedpinne i hytta eller i det karrige landskapet utfor hytta. Omnen liknar no meier eit hån mot oss, og ikkje den livgjevande varmekjelda vi såg fram til. Ikkje ser det ut til at det er ved på den vesle doen som står litt bortanfor hytta heller, og den er dessutan hardpakka fylt med snø, så utsikt til einsam og vindskjerma do tur er i det blå.

Det er no vi må gjera dei rette vala. Skal vi bli i den fine hytta og gjere det beste ut av opphaldet, risikere ei kald og ukomfortabel overnatting, eller er det no vi må «gå den ekstra mila» til reservehytta. Ein finn fram dei to primusane vi har i sekken og fyrar opp. Er også gasskomfyr i hytta, men den er til matlaging og ikkje oppvarming. Ein går ut i kulda  og tek fatt på det som kunne fortone seg på et håplaust prosjekt å tømme utedoen for snø. Så tek ein tredje skia og pulken fatt og ruslar i kveldsskumringa ut  på den endelause og forblåste vidda,  på  jakt etter ved. Om ei stund er han tilbake og i pulken ligg det mirakuløst ved. Korleis han fekk tak i det er han taus om, og det må bli overlat til mystikkens sfære, meir nøkterne tankar går til reingjere, eller ekstra lager frå ei hytte i nabolaget. Det løyser uansett problemet vårt, og etter som flammene aukar i styrke og varmen breier seg til alle krokar i hytta blir omnen igjen den livgjevande og stemningsskapande midtpunktet vårt.

Utenfor har vinden teke seg opp, snøfokket slår mot hytteveggen, gradestokken sig under 20, men nattehimmelen gløder i vest.  Da er det godt å ha på seg tørt tøy, varme i huset, drikke mat som putrer på kokeplata. Middagen er mindre overdådig enn biffmåltidet kvelden før, men sult etter lang og aktiv dag på ski »..er den beste kokken», seiest det.

Kvelden vidare blir nytta som det høver for den einskilde.  På bordet står gårsdagens rester av konjakk og vin. Nokre tek seg ein kvil på køya,  det er tid for å skravle  og historieforteljing. Ein  finn fram Quiz boka  og set oss på nye prøver. Det er alltid fengjande og gjær det vanskeleg  å leggja seg, slik ein kanskje burde. For min eigen del set eg pris på slike utfordringar, men må erkjenne at det er mange kunnskapsrike folk eg er i lag og eg er nok ikkje like kjapp i hovudet som eg eingong var. Det er slik, at alder kan begrense både fysisk og mental aktivitet, men eg vil møte dette, utan å avstå unødvendig frå det som gjær livet rikare og artigare, tenkjer eg.